کلمه‌ی هویز Whois برگرفته از دو کلمه‌ی who و is است که همه‌ی ما معنای فارسی آن را (کیست؟) می‌دانیم، اما چرا این دو کلمه در کنار هم این‌قدر در دنیای اینترنت مهم شمرده می‌شود؟ دلیل آنچه می‌تواند باشد؟ و یا هویز Whois چه کاربردی دارد؟ از این کلمه‌ی پررمزوراز چه استفاده‌ای در سایت‌ها می‌شود؟ ما قصد داریم در این مقاله به این سؤالات پاسخ کامل دهیم پس با ما تا پایان مقاله همراه باشید قطعاً در اینجا به جواب سؤالات خود می‌رسید. در این مقاله به صورت کلی خواهید فهمید که هویز Whois چیست و چه کاربردی دارد و چرا باید از آن استفاده کرد.

همان‌طور که گفتیم کلمه‌ی هویز Whois به معنای (کیست؟) می‌باشد درواقع از این کلمه معنای بسیار وسیع‌تری در دنیای سایت دارد، هویز Whois یک پایگاه داده عمومی است و یک کوئری یا همان پرس‌وجو محسوب می‌شود، شما هنگامی‌که می‌خواهید یک سایت راه‌اندازی کنید به یک دامنه نیاز دارید برای داشتن یک دامنه نیز نیاز دارید که بدانید دامنه‌ای که می‌خواهید ثبت کنید در دسترس هست یا خیر یعنی کس دیگری از آن استفاده می‌کند یا این‌که آزاد است، پرس‌وجویی که برای داشتن دامنه موردنظر در حال انجام است را هویز Whois (کیست؟) می‌گویند.

با عمل هویز Whois گرفتن به تمام اطلاعات دامنه مدنظر دست می‌یابید، همان‌طور که می‌دانید هر دامنه ثبت‌شده تا مدت معلوم مختص به یک فرد که آن را خریداری کرده است می‌باشد، در هویز Whois اطلاعات جمع‌آوری‌شده هنگام ثبت‌نام دامنه و به‌روزرسانی DNS ذخیره می‌شود و کاربران می‌توانند برای کسب اطلاعات از وضعیت یک دامنه و یا یک IP به آن رجوع کنند. پس درنتیجه هویز Whois به اطلاعاتی گفته می‌شود که صاحب سایت یا دامنه در هنگام ثبت وارد سیستم می‌کند، این اطلاعات برای همیشه در جایی ذخیره می‌شود و بازدیدکنندگان با هویز Whois گرفتن از این اطلاعات باخبر می‌شوند؛ اما باخبر شدن از این اطلاعات چه اهمیتی دارد؟ در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

کاربرد هویز Whois چیست

همان‌طور که قبلاً گفتیم برای راه‌اندازی سایت نیاز به یک دامنه داریم و برای ثبت دامنه نیز باید آن دامنه آزاد باشد تا بتوانیم از آن استفاده کنیم و این سؤال که آیا دامنه باز است یا خیر باید از آن هویز Whois بگیریم، در دیتابیس هویز Whois اطلاعاتی نظیر نام، آدرس، آدرس ایمیل و تلفن صاحبان دامنه‌ها ثبت‌شده است و دسترسی به این اطلاعات برای عموم آزاد است، اما آزاد بودن این اطلاعات یا همان [هویز Whois] چه کاربردی دارد؟ برای شروع راه‌اندازی سایت کسب‌وکار خود شما حتماً به نام دامنه نیاز دارید، امکان دارد در شروع کار متوجه شوید که نام دامنه موردنظرتان قبلاً توسط شخص دیگری ثبت‌شده است.

درواقع این اطلاعات سبب می‌شود تا صاحبان اصلی دامنه به‌صورت رسمی قابل‌تشخیص و شناسایی باشند تا این امکان برای دیگر اشخاص وجود داشته باشد تا آن‌ها را بشناسند و در صورت امکان بتوانند برای خرید دوباره و ثبت دامنه برای خود از روی این اطلاعات با صاحبان قبلی تماس بگیرند و آن را خریداری کنند و یا از ثبت با آن نام خودداری کنند و نام دیگری را مدنظر بگیرند. البته خود دیتابیس هویز Whois از ثبت‌نام دامنه تکراری جلوگیری می‌کند و این امکان وجود نداری که دو یا چند نام دامنه به‌صورت تکراری ثبت شود از طرفی صحت اطلاعات ثبت‌شده بسیار اهمیت دارد و باید این اطلاعات کاملاً دقیق باشد زیرا اگر خلاف آن ثابت شود دامنه‌ی خود را از دست خواهید داد.

شاید برای شما هم جالب باشد که نگاهی به تاریخچه این عملیات بیندازید و بدانید از چه زمانی هویز Whois گرفتن شروع شد و علت پیدایش آنچه بود؟ و چه زمانی به اوج رسید و چرا؟ پس با ما همراه باشید.

تاریخچه هویز Whois چیست

شخصی به نام الیزابت فینلر به همراه تیمش در سال 1970 میلادی، هویز Whois را استارت زدند، فینلر در ابتدا یک سرور در مرکز اطلاعات شبکه استفرد راه‌اندازی کرد، این سرور همانند دایرکتور اطلاعات مربوط به افراد و اجزای اینترنت را در خود ذخیره می‌کرد و آن‌ها را بازیابی و پردازش می‌کرد، در آن زمان به دلیل حجم زیاد اطلاعات و درهم‌ریختگی آن‌ها فیلر و تیمش را بر آن داشت که راهی را بیابند تا یافتن اطلاعات و پردازش آن را راحت‌تر کنند، آن‌ها پیشنهاد دادند آدرس‌های فیزیکی برحسب اطلاعات استخراج‌شده و به دسته‌های مختلفی تقسیم شوند، این پیشنهاد تحولی عظیم در دنیای سایت ایجاد کرد.

در سال 1980 هویز استانداردسازی شد و در دسترس عموم برای مشاهده اطلاعات دامنه‌ها قرار گرفت، اما این سیستم با توجه به حجم عظیم اطلاعات به یک سرور مرکزی واحد برای انجام کوئری های هویز نیاز داشت، در اینجا شرکت ICANN که یک شرکت بین‌المللی برای نام‌گذاری‌ها و IP اختصاصی بود از سال 1982 پایگاه داده هویز Whois را تنظیم و راه‌اندازی می‌کند، با پدید آمدن سیستم هویز Whois اهمیت نام دامنه بسیار بیشتر از قبل شد زیرا با در دسترس قرار گرفتن سیستم هویز Whois برای عموم، خریداران دامنه با جست‌وجوی کلماتی مثل نام، هویز Whois تمامی دامنه‌های ثبت‌شده با آن نام را نمایش می‌داد و افراد در انتخاب نام دامنه‌ی مناسب دقت بیشتری می‌کردند.

محدودیت های جستجو هویز Whois چیست

ازآنجایی‌که هویز Whois حجم عظیمی از اطلاعات صاحبان دامنه‌ها در خود ذخیره دارد، طبیعی است که محدودیت‌هایی در جست‌وجو داشته باشد افرادی هستند که نمی‌خواهند تمامی اطلاعات آن‌ها در دسترس باشد به دلیل مزاحمت‌های بعدی که ممکن است پیش بیاید به همین دلیل هویز WHOIS گاها پیش می‌آید که همه اطلاعات ثبت‌شده برای هر نام دامنه را نمایش نمی‌دهد، اما این امکان برای برخی از URI ها وجود دارد و همه URL ها را شامل بخش حریم خصوصی نمی‌باشند

برای مثال TLD های com و net همه اطلاعات ثبت‌شده در خود را نمایش می‌دهد اما دیگر TLD ها مثل me و gov اطلاعات کمتری را نمایش می‌دهند زیرا شامل بخش خصوصی‌سازی می‌باشند از طرفی برخی از پسوندهای نام دامنه نیز اجازه حریم خصوصی را نمی‌دهند این پسوندها مثل asia و coop و غیره می‌باشد. شرکت ICANN همیشه در تلاش است تا سیستم هویز Whois را بهبود ببخشد و ازآنجایی‌که اطلاعات افراد ممکن است در طول زمان تغییر کند از صاحبان دامنه‌ها می‌خواهد در طول مدت یک سال که صاحب نام دامنه‌ای هستند اطلاعات خود را اگر تغییر کرده بود تصحیح و بررسی کنند.

اهمیت هویز Whois چیست

امروزه در دنیای اینترنت که یک شبکه بسیار عظیمی از اطلاعات و پرس‌وجوها (کوئری ها) می‌باشد که می‌توانید هر چیزی را که می‌خواهید در آن بیابید، اما این اطلاعات از کجا می‌آیند؟ آیا می‌توان به صحت آن‌ها مطمئن بود؟ چه کسی پشت آن‌ها است؟ باوجوداین همه اخبار و اطلاعات جعل و دروغ که بیشتر برای نفع و سو قرار می‌گیرد کدام منبع را باید باور کرد؟ چگونه می‌توان از آن‌ها اطمینان حاصل کرد؟

امروزه دانستن منبع اطلاعات بیش از هر زمان دیگری از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به قابلیت هویز Whois هرکسی از افراد عادی تا صاحبان شرکت‌های بزرگ و حتی مجریان قانون و دیگر کاربران می‌توانند به پایگاه داده اطلاعات شخص صاحب حساب دسترسی پیدا کنند در اصل هویز Whois کنند و از اطلاعات موجود در آن استفاده کنند تا بدانند نام چه کسی پشت هر دامنه و یا سایت است تا بتوانند راحت‌تر و با اطمینان بیشتر به اطلاعات موجود در آن سایت اعتماد کنند، از طرفی برای صاحب دامنه هم بسیار مهم است که از اطلاعات آن‌سوی استفاده نشود و از امنیت برخوردار باشد. این حالت چگونه امکان‌پذیر است؟ پس به ادامه مطلب بپردازید.

امنیت اطلاعات در هویز Whois چگونه است

قبلاً اشاره کردیم در هنگام ثبت دامنه باید اطلاعات دقیق خود را در هویز Whois ثبت کنیم و این اطلاعات در دسترس عموم قرار می‌گیرند اما برای برخی اطلاعات تا حدودی خصوصی می‌باشد و به همین علت این دسترسی عمومی برای برخی خوشایند نیست، ممکن است در اختیار قرار گرفتن این اطلاعات به عموم باعث مزاحمت‌هایی ازجمله برداشتن Email و شماره تلفن شود، در اینجا سؤالی پیش می‌آید که آیا هویز Whois در چنین شرایطی تدبیری اندیشیده است یا خیر؟ باید گفت بله در خیلی از مواقع پیش می‌آید که شخصی حاضر نباشد که برخی از اطلاعات آن در دسترس عموم باشد و این امری طبیعی است.

در چنین مواقعی هویز Whois گزینه‌هایی دارد که همه‌ی اطلاعات شما به‌راحتی قابل‌جست‌وجو نباشد، بدین‌صورت که برخی از رجیسترها و ثبت‌کنندگان خدماتی تحت عنوان حریم خصوصی ارائه می‌دهند، این قابلیت از اطلاعات کاربرانی که نمی‌خواهند اطلاعات شخصی آن‌ها در هویز Whois ظاهر شود محافظت می‌کنند و به‌جای نمایش کامل اطلاعات فقط نام ثبت‌کننده دامنه نشان داده می‌شود و اگر کسی نیاز به تماس با شما را پیدا کرد، ثبت‌کننده به‌عنوان واسطه عمل می‌کند و درخواست را برای بررسی به شما نشان می‌دهد.